مالچ سیمانی تثبیت تپه های ماسه ای
(Cement mulch for sand dune stabilization)
طرح جایگزینی مالچ سیمانی تپه های ماسه ای با شماره ثبت اختراع 78894 در تاریخ 1391/12/16 در اداره کل مالکیت صنعتی ثبت اختراع گردید. این اختراع توسط دو نفر از اساتید دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی و یکی از دانشجویان دانشگاه یزد در قالب پایاننامه کارشناسی ارشد آغاز و طی مراحل تحقیقاتی به نتیجه رسید. در انجام مراحل این اختراع افراد زیر مشارکت داشتند:
محمد رضا اختصاصی (دانشیار دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی و نایب رئیس انجمن علمی مدیریت و کنترل مناطق بیابانی ایران)
محمد زارع ارنانی (استادیار دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی و عضو انجمن علمی مدیریت و کنترل مناطق بیابانی ایران)
فاطمه السادات حضیرئی (دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت مناطق بیابانی دانشگاه یزد)
معرفی اختراع
مالچ های نفتی که از دهه های قبل مورد استفاده در صنعت مالچ پاشی کشور قرار داشته است در دهه های اخیر با سوالاتی همچون اثرات منفی بر محیط زیست، افزایش هزینه ها و همچنین کمبود این ماده و عدم دسترسی به آن در هر نقطه از کشور وافزایش هزینه های حمل و نقل روبرو گردیده است. به همین دلایل همواره جایگزین نمودن آن با دیگر مواد در دستور کار بخش های تحقیقاتی و اجرایی قرار داشته و دارد. جایگزین نمودن مالچ سیمانی به جای مالچ نفتی و کابرد گسترده و صنعتی استفاده از مالچ سیمانی در کشور ایران و سایر کشور های مبتلا به فرسایش بادی و حرکت ماسه های روان از اهداف این اختراع است. اجرای طرح مالچ سیمانی می تواند نیاز های بخش تثبیت ماسه های روان را فراهم نموده بلکه فراتر از مالچ نفتی اهداف مورد نیاز و همچنین ماندگاری لازم را فراهم نماید. ترکیب مالچ سیمانی پیشنهادی برای اولین بار در کشور ایران در قالب پایان نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه یزد مطرح و مورد آزمایشات فنی و دقیق قرار گرفته و با توجه به تست های دقیق آزمایشگاهی قابلیت جایگزینی با سایر مالچ های مورد استفاده از جمله مالچ نفتی را دارد. فنآوری پیشنهادی تا کنون در سطح ملی و جهانی منحصر به فرد بوده و برای اولین بار در کشور ایران دانشگاه یزد مراحل آزمایش خود را با موفقیت گذرانده است. در ضمن دستاوردهای آن به مجلات معتبر علمی-پژوهشی کشور جهت انتشار ارسال گردیده است.
از ویژگی های جایگزینی مالچ سیمانی می توان به:
1- کاهش اثرات منفی زیست محیطی و مقبولیت بیشتر آن به عنوان یک ماده معدنی نسبت به مالچ های شیمیایی؛
2- سهولت دسترسی و تهیه مواد اولیه مالچ سیمانی در ایران و کشورهای منطقه؛
3- کاهش هزینه ها تا 30 درصد نسبت مالچ نفتی؛
4- ماندگاری 5-4 برابری آن نسبت به مالچ نفتی است.